Kijk niet naar de oorzaak, maar zoek de oplossing. We gaan langzaam de kant op dat ieder kind dezelfde behandeling krijgt. Dit moet veranderen. Er is geen methode die bij ieder kind werkt.
Er is een zeer sterke comorbiditeit van dyslexie met andere beperkingen. Kinderen met dyslexie hebben meer secundaire problemen: faalangst, taakontwijking, demotivatie, laag zelfbeeld, depressie en frustratie. Ze verlaten vaak vroegtijdig school en hebben daardoor een minder positief toekomstperspectief.
De belangrijkste werkzame factor in de dyslexiebehandeling zijn de cliënt- en omgevingsfactoren (zoals de betrokkenheid van de school en de betrokkenheid van de ouders). Daarna zijn de belangrijkste factoren de algemeen werkzame factoren (zoals de relatie met de behandelaar en de relatie met de leerkracht). Pas hierna volgen het placebo-effect en het effect van de gebruikte methode.
De rol van de behandelaar is het observeren van de sterktes en de zwaktes bij de leerling, de thuissituatie en de school. Bij de leerling kun je bijvoorbeeld kijken naar hoe zijn aandacht is. Aandacht is overal nodig (tijdens de behandeling en in de klas). Hierbij kun je kijken naar de alertheid (kinderen met ADHD hebben meer prikkels nodig om de aandacht vol te houden), de volgehouden aandacht (hoe goed kan de leerling zijn aandacht vasthouden, bij kinderen met ADHD is er soms sprake van een hyperfocus als een taak boeiend is), de verdeelde aandacht (bij taken waar je meer dingen tegelijk moet doen) en de gerichte aandacht (kan het kind zijn aandacht bij de taak houden of is hij snel afgeleid?). Ook kunnen we kijken naar de executieve functies bij de leerling, dit zijn de zogenaamde regelfuncties. Zoals het werkgeheugen (bijvoorbeeld het onthouden van het woord wat opgeschreven moet worden), de inhibitie (de rem op je gedrag: stop, denk, doe, check), de cognitieve flexibiliteit, planning (bijvoorbeeld: ga ik eerst buitenspelen of eerst mijn huiswerk maken?) en emotie-regulatie.
De capaciteit van het werkgeheugen is een voorspeller voor leerprestaties. De werkgeheugencapaciteit heeft een sterke relatie met fluid intelligentie. Het oplossen van nieuwe, onbekende taken die vaak gerelateerd zijn aan executieve functies. Hierin kun je ondersteunen en stimuleren. Dit door middel van remediëren (de inner speech van het kind stimuleren, hierbij stuurt en begeleidt het kind zichzelf innerlijk), compenseren (bijvoorbeeld visuele ondersteuning: plaatje er naast houden) en dispenseren (als behandelaar zelf herhaling bieden aan het kind).
Kinderen met ADHD hebben structuur, duidelijkheid en motivatie nodig in de behandeling. Tijd geven om even te kletsen, duidelijke structuur/ checklist, tijdsaanduiding, korte uitleg, prikkels reguleren (bijvoorbeeld even bewegen tussendoor, knijpballetje), visuele cues (hulpkaartjes/ regelkaarten), directe feedback en beloning en af en toe iets nieuws doen. Een pauzemoment aangeven: hoe gaat het nu?
Welke behandelimplicaties zijn er bij kinderen met ASS? Generaliseren (goed afstemming met school, eenduidige regels en routines), structuur/ motivatie (welke lay-out vinden ze fijn, wat voor boeken/ teksten vinden ze leuk?), centrale coherentie (mindmappen maken, hoofdzaken kleuren). Geef duidelijke instucties, reageer direct, wees voorspelbaar (wie, wat, waar, wanneer, hoe), bied structuur en afwisseling.
De behandeling vraagt veel doorzettingsvermogen: explosieve buien, strijd om het huiswerk thuis. Psycho-educatie is van belang voor leerling, ouders en leerkracht. Zoom in op de sterktes (bijvoorbeeld: het ligt niet aan jou dat het niet goed lukt, er zijn dingen waar je wel goed in bent) en de internaliserende problemen (faalangst). Motivatieproblemen ontstaan veelal door faalervaringen. Geef directe beloning en sluit aan bij de interesses. Spreek van tevoren een strategie af: hoe gaan we deze tekst lezen? (bijvoorbeeld: begrijpend lezen, technisch lezen, voorlezen) Maak gebruik van verschillende leesvormen (voorlezen, samen lezen, zelf lezen). Geef complimentjes en helpende gedachten en gebruik positieve woorden. Begin de zin met ‘’ik….’’ Bijvoorbeeld: ik ben trots op je dat je zo goed je best hebt gedaan! Je kunt het!
Mijn dyslexiebehandelaar rent me niet voorbij, zij kent mijn tempo en neemt me mee.
PROLZ biedt uw kind graag een passende dyslexiebehandeling.
