post

Dyslexiebehandeling, wat is van belang?

Kijk niet naar de oorzaak, maar zoek de oplossing. We gaan langzaam de kant op dat ieder kind dezelfde behandeling krijgt. Dit moet veranderen. Er is geen methode die bij ieder kind werkt.

Er is een zeer sterke comorbiditeit van dyslexie met andere beperkingen. Kinderen met dyslexie hebben meer secundaire problemen: faalangst, taakontwijking, demotivatie, laag zelfbeeld, depressie en frustratie. Ze verlaten vaak vroegtijdig school en hebben daardoor een minder positief toekomstperspectief.

De belangrijkste werkzame factor in de dyslexiebehandeling zijn de cliënt- en omgevingsfactoren (zoals de betrokkenheid van de school en de betrokkenheid van de ouders). Daarna zijn de belangrijkste factoren de algemeen werkzame factoren (zoals de relatie met de behandelaar en de relatie met de leerkracht). Pas hierna volgen het placebo-effect en het effect van de gebruikte methode.

De rol van de behandelaar is het observeren van de sterktes en de zwaktes bij de leerling, de thuissituatie en de school. Bij de leerling kun je bijvoorbeeld kijken naar hoe zijn aandacht is. Aandacht is overal nodig (tijdens de behandeling en in de klas). Hierbij kun je kijken naar de alertheid (kinderen met ADHD hebben meer prikkels nodig om de aandacht vol te houden), de volgehouden aandacht (hoe goed kan de leerling zijn aandacht vasthouden, bij kinderen met ADHD is er soms sprake van een hyperfocus als een taak boeiend is), de verdeelde aandacht (bij taken waar je meer dingen tegelijk moet doen) en de gerichte aandacht (kan het kind zijn aandacht bij de taak houden of is hij snel afgeleid?). Ook kunnen we kijken naar de executieve functies bij de leerling, dit zijn de zogenaamde regelfuncties. Zoals het werkgeheugen (bijvoorbeeld het onthouden van het woord wat opgeschreven moet worden), de inhibitie (de rem op je gedrag: stop, denk, doe, check), de cognitieve flexibiliteit, planning (bijvoorbeeld: ga ik eerst buitenspelen of eerst mijn huiswerk maken?) en emotie-regulatie.

De capaciteit van het werkgeheugen is een voorspeller voor leerprestaties. De werkgeheugencapaciteit heeft een sterke relatie met fluid intelligentie. Het oplossen van nieuwe, onbekende taken die vaak gerelateerd zijn aan executieve functies. Hierin kun je ondersteunen en stimuleren. Dit door middel van remediëren (de inner speech van het kind stimuleren, hierbij stuurt en begeleidt het kind zichzelf innerlijk), compenseren (bijvoorbeeld visuele ondersteuning: plaatje er naast houden) en dispenseren (als behandelaar zelf herhaling bieden aan het kind).

Kinderen met ADHD hebben structuur, duidelijkheid en motivatie nodig in de behandeling. Tijd geven om even te kletsen, duidelijke structuur/ checklist, tijdsaanduiding, korte uitleg, prikkels reguleren (bijvoorbeeld even bewegen tussendoor, knijpballetje), visuele cues (hulpkaartjes/ regelkaarten), directe feedback en beloning en af en toe iets nieuws doen. Een pauzemoment aangeven: hoe gaat het nu?

Welke behandelimplicaties zijn er bij kinderen met ASS? Generaliseren (goed afstemming met school, eenduidige regels en routines), structuur/ motivatie (welke lay-out vinden ze fijn, wat voor boeken/ teksten vinden ze leuk?), centrale coherentie (mindmappen maken, hoofdzaken kleuren). Geef duidelijke instucties, reageer direct, wees voorspelbaar (wie, wat, waar, wanneer, hoe), bied structuur en afwisseling.

De behandeling vraagt veel doorzettingsvermogen: explosieve buien, strijd om het huiswerk thuis. Psycho-educatie is van belang voor leerling, ouders en leerkracht. Zoom in op de sterktes (bijvoorbeeld: het ligt niet aan jou dat het niet goed lukt, er zijn dingen waar je wel goed in bent) en de internaliserende problemen (faalangst). Motivatieproblemen ontstaan veelal door faalervaringen. Geef directe beloning en sluit aan bij de interesses. Spreek van tevoren een strategie af: hoe gaan we deze tekst lezen? (bijvoorbeeld: begrijpend lezen, technisch lezen, voorlezen) Maak gebruik van verschillende leesvormen (voorlezen, samen lezen, zelf lezen). Geef complimentjes en helpende gedachten en gebruik positieve woorden. Begin de zin met ‘’ik….’’ Bijvoorbeeld: ik ben trots op je dat je zo goed je best hebt gedaan! Je kunt het!

Mijn dyslexiebehandelaar rent me niet voorbij, zij kent mijn tempo en neemt me mee.

PROLZ biedt uw kind graag een passende dyslexiebehandeling.

post

Dyscalculie: meer dan alleen moeite met rekenen

Veel kinderen worstelen met school vanwege leerstoornissen. Terwijl dyslexie de meest bekende leerstoornis is (dyslexie is een leerstoornis waarbij kinderen moeite hebben met lezen), is dyscalculie een minder bekende, maar even ernstige leerstoornis. Dyscalculie is een leerstoornis waarbij kinderen moeite hebben om rekenkundige vaardigheden aan te leren. Hoewel veel kinderen rekenen lastig vinden, hebben kinderen met dyscalculie duidelijke moeilijkheden om rekenkundige problemen te berekenen en op te lossen en deze informatie te onthouden.

Wat is dyscalulcie?

Dyscalculie is een specifieke leerstoornis die invloed heeft op het vermogen van een kind om rekenkundige vaardigheden te leren en te onthouden. Dyscalculie heeft verschillende kenmerken, zoals moeite om cijfermatige feiten te onthouden, moeite om logische stappen te onthouden om een rekenkundig probleem op te lossen en een aversie tegen numerieke dagelijkse taken zoals het benoemen van de tijd, het plannen van afspraken of het berekenen van financiële dingen. De ernst van dyscalculie verschilt per persoon. Sommige kinderen hebben alleen moeite met rekenen in de klas, terwijl anderen ook moeite hebben met numerieke dingen tijdens het dagelijks leven.

Hoe heeft dyscalculie invloed op het leven van een kind?

Kinderen met dyscalculie vinden rekenen in de klas bijzonder moeilijk. Ze hebben moeite met optellen en aftrekken en het onthouden van de tafels. Ook hebben kinderen met dyscalculie veel uitdagingen buiten het klaslokaal. Schoolgaande kinderen met dyscalculie hebben vaak moeite met het onthouden van symbolen, dit maakt het voor hen moeilijk om de betekenissen van tekens en signalen te onthouden, zoals stoptekens. Ze zijn ook vaak te laat, omdat ze moeite hebben om de tijd te benoemen en af te lezen. Kinderen met deze leerstoornis hebben ook vaak moeite met strategiespellen, zoals dammen, schaken of kaartspelletjes.
Dyscalculie kan leven en leren moeilijker maken voor een kind. Kinderen met dyscalculie kunnen echter leren om rekenen aan te pakken op een manier die voor hen werkt. Met individuele hulp voor dyscalculie, gespecialiseerde instructie en extra tijd, kunnen deze kinderen leren om goed te functioneren in een op rekenen gebaseerde wereld.

 

post

Verbeter de ervaring van uw leerling in het klaslokaal

We hebben onlangs een groep kinderen gevraagd om met suggesties te komen om een leervriendelijke klas te maken voor kinderen met leerproblemen en/of ADHD.

Deze items kun je overleggen met de leerkracht van je kind:
– Laat een leerling niet hardop voorlezen in de klas als hij hier moeite mee heeft. Als het echt noodzakelijk is dat hij hardop voorleest, bereid hem hier dan op voor.
– Geef een leerling geen beurt in de klas als hij hier niet zelf om vraagt. Hierdoor zal de angst om zich vernederd te voelen in de klas afnemen.
– Spreek een signaal af die de leerling kan geven als hij een pauze nodig heeft. Geef hem dan een andere taak of sta toe dat hij even mag bewegen, voordat hij zich opnieuw focust op zijn schoolwerk.
– Zet de leerling vooraan in het klaslokaal en zoek een onopvallende manier om zijn aandacht te trekken als hij lijkt te zijn afgeleid (bijvoorbeeld je hand even laten rusten op zijn bureau).
– Wees flexibel in het geven van de extra tijd waar de leerling recht op heeft, bijvoorbeeld 10 of 15 minuten tijdens een andere les, in een aparte kamer of in de bibliotheek.
– Geloof de leerling als hij zegt: ‘’ik kan het niet’’ en zoek een alternatieve manier om de taak te benaderen of wijzig de opdracht.
– Leer de leerling zijn werk te controleren –het liefst op een later tijdstip- om zijn fouten te verminderen die vaak ontstaan door een beperkte aandacht.
– Verhoog de frustratie van het kind niet door een taak te geven die hij niet aan kan, zoals het herhalen van een handschrift oefening als het kind moeite heeft met schrijven.

Laat het PROLZ weten als u andere ideeën heeft over hoe leerkrachten de ervaring in de klas van kinderen met ADHD en/of leerproblemen kunnen verbeteren.

post

Woordbetekenis en verwerkingssnelheid

“Hoe meer je weet over een woord, hoe sneller je het kunt lezen.” Onderzoekers hebben recentelijk aangetoond dat de hersenen woorden met concrete betekenissen sneller herkennen dan abstracte woorden en woorden die worden geassocieerd met grote omvang sneller herkennen dan woorden die geassocieerd worden met een kleine omvang. Zo reageren proefpersonen sneller op het woord “olifant” dan op het woord ‘’muis.’’

De snellere respons voor concrete woorden lijkt te zijn gebonden aan hun visueel-ruimtelijke impact: iets dat een mentaal beeld van iets groots oproept lijkt ook sterkere mentale aandacht te trekken.

Voor abstracte woorden, is er wat anders aan de hand. Proefpersonen reageren sneller op woorden als “paradijs” of “ramp” (woorden geassocieerd met gevoel van grootsheid) dan “bescheiden” of “intiem” (concepten gebonden aan een gevoel van iets kleins). Deze verschillen leken te worden geassocieerd met een hoger niveau van emotionele opwinding bij deze woorden die verbonden zijn met een gevoel van grootsheid.

Deze bevindingen werpen licht op de vroege ontdekking dat mensen met dyslexie de neiging hebben te struikelen over kleine, abstracte woorden van de taal. Deze woorden zijn de zeer kleine functiewoorden van de taal: niet alleen zijn woorden zoals “aan” of “bij” orthografisch klein en abstract, maar hun betekenis heeft ook de neiging om minder emotionele gevoelens op te roepen.

post

Extra tijd? Alleen als dit de beste optie is….

Er is een kritische noot over de faciliteiten die dyslectische kinderen krijgen, in dit geval de extra tijd. Soms zijn de faciliteiten niet goed afgestemd op de behoeften van het individu. Zij kunnen een excuus worden voor de school om minder te investeren in passende ondersteuning. Enkele belangrijke punten:

1. Dyslectisch betekent niet “langzaam”. Soms is het probleem juist de lesmethoden die worden gebruikt. In plaats van verhoging van de toegestane tijd om een taak te voltooien, kan het beter zijn om in plaats daarvan de taakaanpak te verbeteren. Dyslectici zijn in staat om de juiste conclusie trekken als ze de juiste weg naar informatie weten.
2. Scholen kunnen kiezen voor extra tijd, want het is goedkoop en gemakkelijk. Extra tijd legt de last bij de leerlingen om het zelf op te lossen, in plaats van te eisen dat scholen benaderingen gebruiken die bij de behoefte van dyslectische leerlingen passen.
3. Extra tijd kan stigmatiserend werken. De leerling die extra tijd krijgt voor opdrachten en toetsen komt in een uitzonderingspositie ten opzichte van andere leerlingen. De extra tijd kan ook ten koste gaan van andere activiteiten die passender zijn bij de belangen en behoeften van het kind.

post

Kinderen met ADHD moeten kunnen bewegen om te kunnen leren.

Nieuw onderzoek toont aan dat als je wilt dat kinderen met ADHD leren, dat je ze moet kunnen laten bewegen. Het bewegen van de voeten, benen en op de stoel van kinderen met ADHD zijn eigenlijk van vitaal belang voor het onthouden van informatie en het werken aan complexe cognitieve taken.

De bevindingen tonen aan dat de oude heersende methoden voor het helpen van kinderen met ADHD misplaatst kunnen zijn.

De gebruikelijke methoden verminderen hyperactiviteit. Het is precies het tegenovergestelde van wat we moeten doen voor een meerderheid van de kinderen met ADHD. De boodschap is niet: ‘laat ze rondlopen in de kamer,’ maar het moet voor hen makkelijk zijn om te kunnen bewegen, zodat zij het niveau van alertheid dat nodig is voor cognitieve activiteiten kunnen behouden.

Eerder onderzoek had al aangetoond dat de overmatige beweging, wat een handelsmerk is van hyperactieve kinderen – waarvan eerder gedacht werd altijd aanwezig te zijn – eigenlijk alleen duidelijk is wanneer ze de uitvoerende hersenfuncties van de hersenen gebruiken, met name hun werkgeheugen.

De nieuwe studie gaat een belangrijke stap verder, waaruit blijkt dat de bewegingen een doel hebben.

Wat we hebben gevonden is dat wanneer ze meer bewegen, de meerderheid van hen beter presteert. Ze moeten bewegen om de alertheid te behouden.

post

De fundamenten van leren

Je kunt niet van leren houden als je er moeite mee hebt.

Leren zou eigenlijk een levenslange obsessie moeten zijn die begint op jonge leeftijd. Kinderen zouden er gepassioneerd over moeten zijn en moeten begrijpen dat leren direct gerelateerd is aan persoonlijke groei, het leven en hun carrière. Toch worden hun leerervaringen vaak gehinderd door moeilijkheden en daardoor zijn hun mogelijkheden in het latere leven mogelijk beperkter.

Tegenwoordig hebben kinderen letterlijk toegang tot de wereld door online technologie via een smartphone, computer of tablet. Kennisoverdracht is beschikbaar in een ogenblik. Leren moet een plezierige ervaring zijn en technologie kan dit voor kinderen vergemakkelijken. Op dit momenten echter, houden de meeste scholen deze nieuwe technologische trends nog niet bij en blijft het leren vaak een moeizaam proces voor kinderen.

De vraag is hoe we deze nieuwe technologieën en leermethoden in onze schoolsystemen kunnen integreren. Momenteel worden onze kinderen overspoeld door testen in de klas. Kinderen wordt echter alleen geleerd wat nodig is voor hun toetsen en de huidige leermethodes houden zich niet bezig met het lange termijn leren en leergewoonten. Scholen stimuleren het creatief denken, dingen ontdekken en nieuwsgierigheid juist niet en juist deze dingen maken het leren leuker. Technologie leert onze kinderen innovatieve manieren van denken, leert onze kinderen verkennen en leidt tot vergroting van kennis. Leerkrachten worden echter tegen gehouden in het gebruiken van nieuwe middelen door gebrek aan financiering. Niet elke school kan zich in elk klaslokaal een digitaal schoolbord veroorloven. Maar juist nieuwsgierigheid maakt het leren leuker en dit leidt dan weer tot succes op school. Als een kind geïntegreerd is door een bepaald onderwerp, zal hij tijd doorbrengen om dit onderwerp te verkennen en dit zal het leren vergemakkelijken.

Tegenwoordig is het zo, dat als een kind worstelt met school en de fundamenten van het leren niet beheerst zoals door het schoolsysteem wordt vereist, dat dit vaak een jarenlange worsteling is. Ze beginnen dan een hekel te krijgen aan lezen, schrijven en rekenen. Na verloop van tijd ontstaan er negatieve verbindingen met het leren en de worsteling blijft bestaan. Dit probleem is sterker bij kinderen met een leerstoornis. Niemand vindt het leuk om dingen te doen waar hij niet goed in is en zo zal het maken van huiswerk thuis ook een probleem worden. Hier ontwikkelt zich een vicieuze cirkel en dit komt vaak voor bij kinderen met dyslexie.

Kinderen die gediagnosticeerd zijn met dyslexie kunnen beter worden in leren als ze in de goede richting geholpen worden, ondersteuning krijgen en de juiste tools krijgen. In de meeste gevallen is er hulp nodig buiten het klaslokaal. Het is van belang om het leerproces voor deze kinderen makkelijker te maken in plaats van een jarenlange strijd. Als kinderen op de juiste manier behandeld worden voor dyslexie, kan de hersenfunctie, de taalverwerking en de cognitieve verschillen verbeteren, die vaak juist de kern zijn van het probleem van dyslexie.

post

Dyslexie en geheugen

Dyslexie en geheugen

Een recent onderzoek uit Noorwegen heeft laten zien wat mensen met dyslexie allang weten… dyslectische leerlingen hebben ook problemen met het werkgeheugen.
Een van de meest algemene misvattingen van pedagogen over dyslexie is dat leerlingen met dyslexie alleen beperkingen hebben in het fonologisch bewustzijn. Sommige leerlingen hebben zowel problemen met het fonologisch bewustzijn als met het geheugen, maar bij de meeste leerlingen met dyslexie is het probleem met het geheugen even groot of zelfs groter dan het probleem met het onderscheiden van klanken.

Leerlingen met problemen in het auditieve werkgeheugen:

  • Hebben moeite met het volgen van conversaties als er achtergrond geluid is
  • Hebben moeite met het leren van een vreemde taal
  • Hebben moeite om iemand te volgen die een vreemde taal spreekt
  • Worden soms onterecht gezien als iemand met concentratieproblemen
  • Moeten auditieve informatie opschrijven om het te kunnen onthouden

Het is van belang om in te zien dyslectische leerlingen ook werkgeheugenproblemen hebben, omdat het werkgeheugen duidelijk trainbaar is.
Een toename van het IQ over een aantal jaar is te zien bij leerlingen die strategieën ontwikkelen om hun ideeën te organiseren en die hard werken aan taken die hun werkgeheugen trainen.
Je hoeft niet altijd dure softwareprogramma’s te kopen om het werkgeheugen te trainen – je kunt bijvoorbeeld steeds proberen om informatie die iemand aan je verteld te herhalen (verbale meditatie), gedichten of teksten uit films proberen te onthouden of anderstalige woorden proberen te onthouden door middel van een reeks plaatjes (visualisatie). Het groeperen van informative in zogenoemde ‘hapklare brokken’ kan het werkgeheugen ook uitbreiden.

 

post

Hoe lees jij je kind voor?

Hoe lees jij je kind voor?

Je kunt je kind helpen door voorzichtig de aandacht naar letters en woorden op de pagina te trekken.

Voorlezen aan kleine kinderen is leuk, maar wist je dat de manier waarop je voorleest een groot verschil kan maken in het voorbereiden van je kind om te gaan lezen? Een recent onderzoek heeft laten zien dat peuters significant vooruit gaan in hun ontluikende geletterdheid, wanneer hun leerkrachten specifiek refereren aan wat er op de pagina’s staat in de boeken die ze voorlezen.

Het refereren aan wat op de pagina staat is het gebruiken van technieken om de aandacht van het kind te trekken naar de letters en woorden op de pagina, laten inzien dat clusters van letters woorden vormen, dat de letters gescand moeten worden van links naar rechts en dat woorden betekenissen hebben. Dit dient verweven te worden in het voorlezen; de plaatjes op de pagina zijn ook belangrijk om het kind te laten genieten van het lezen.

Elk woord heeft drie aspecten: wat het betekend, hoe het eruit ziet en hoe het klinkt. De ouder die deze basiskennis kan overbrengen tijdens het voorlezen aan een kind heeft een stevige basis voor het lezen gelegd.